Proef met aalbeheer op maat veelbelovend

Decentraal aalbeheer op basis van jaarquota kan een goed alternatief zijn voor het vangstverbod in het najaar. Maar er zijn nog teveel onduidelijkheden om het al landelijk te kunnen invoeren. Dat is de conclusie van een rapport over het experiment met decentraal aalbeheer gedurende 2011 in Friesland. Staatssecretaris van EL&I Henk Bleker wil het experiment graag voortzetten in 2012.

Tijdens de proef hebben bijna alle Friese beroepsvissers een jaar lang met een quotum op aal gevist, in plaats van met een sluiting van de aalvangst in september, oktober en november. De proef was opgezet om duidelijk te krijgen of decentraal aalbeheer praktisch uitvoerbaar, werkbaar en economisch haalbaar is. Begin maart verscheen het onderzoeksrapport van ingenieursbureau Witteveen en Bos over de ervaringen. "Het is een vrij dik rapport geworden, maar het leest als een jongensboek", aldus gedeputeerde Waldina Hulshoff uit Friesland.

De voorlopige conclusie van Witteveen en Bos luidt: er is veel potentie voor decentraal aalbeheer, het lijkt uitvoerbaar en werkbaar. Maar het model heeft verdere uitwerking nodig, en het is daarom nog te vroeg voor invoering op grote schaal. Zo is er nog veel onduidelijkheid over de quotumberekening, en over de controle en handhaving. En de sector is er organisatorisch nog niet klaar voor, aldus het onderzoeksrapport.

De vraag of decentraal aalbeheer economisch haalbaar is, bleek niet te beantwoorden. De onderzoekers stellen dat de economische positie van de Friese binnenvisserij zwak is.

Betere prijs

De Friese Bond van Binnenvissers, nauw betrokken bij het experiment, constateert dat de meeste leden enthousiast zijn over het vissen met quota. Ze vinden het een groot voordeel om het hele jaar te mogen doorvissen. "Ik heb meer planmatig kunnen vissen, waardoor ik mijn inspanning over een langere periode heb kunnen verdelen. Hierdoor heb ik een betere prijs voor mijn aal gekregen", vertelde een van de vissers. Bovendien leidt doorvissen tot meer bijvangsten, met de bijbehorende extra inkomsten.
Wel zorgde de vereiste zorgvuldige registratie van de vangsten via sms voor nogal wat problemen. En het quotum was aan de lage kant. De Friese vissers willen de proef graag voortzetten in 2012.

Door de goede samenwerking tussen de Friese vissers, het onderzoeksbureau Witteveen en Bos en de provincie werd in korte tijd veel geleerd. De aal bleek vooral op kleibodem , maar ook op veen snel te groeien. En de uittrek van schieraal blijkt naar schatting 2,5 maal zo hoog als eerder berekend.

Staatssecretaris Bleker liet op 20 april aan de Tweede Kamer weten dat wat hem betreft de proef doorgaat in 2012. Hij zal daartoe een verzoek indienen bij de Europese Commissie. Bleker wil vooral dat er meer ervaring wordt opgedaan met controle en handhaving.

Lees het onderzoeksrapport Pilotproject decentraal aalbeheer in Fryslân (pdf, 3 mb).

Meer informatie over het Friese experiment met decentraal aalbeheer:
* Fotoalbum Zandmeer: Aalvissen met de rem erop
* Nieuwsbericht Start experiment decentraal aalbeheer