11 juli 2013

Staatssecretaris Dijksma: vangstregistratie wel verplicht, maar visplan niet

Op de Nederlandse binnenwateren ontbreekt het nog aan eenheid van visserijbeheer. Daarom is het nodig dat er een wettelijk verankerd visplanstelsel komt voor alle binnenwateren. Staatssecretaris Dijksma van Economische Zaken zette haar beleidsvoornemens hiertoe uiteen. De CvB is teleurgesteld dat het ministerie het bij verplichting van vangstregistratie laat, en niet echt met een visplanstelsel komt dat richting geeft aan de visserij.

In het Algemeen Overleg van 20 juni 2013 had staatssecretaris Dijksma toegezegd de Tweede Kamer te informeren over de ontwikkelingen met betrekking tot de zogenaamde Visstandbeheercommissies (VBC's) en visplannen. In haar Kamerbrief visplanstelsel binnenwateren van 4 juli 2013 zet Dijksma deze ontwikkelingen uiteen. De staatssecretaris beschrijft hoe ze haar beleidsvoornemens voor een wettelijke verplicht visplanstelsel voor alle binnenwateren zal uitwerken.

Met de totstandkoming van een wettelijk visplanstelsel zet de staatssecretaris weer een nieuwe stap bij het vormgeven van het visserijbeheer op de binnenwateren. Belangrijke stappen uit het verleden zijn geweest:

• het uitzetten van een ambtelijk beleid om de visrechten te splitsen in aalvisrecht voor de beroepsvisserij en schubvisvisrecht voor de sportvisserij (1977);
• het op vrijwillige basis instellen van Visstandbeheercommissies (VBC's) om afspraken te maken over het te voeren visserijbeheer (1997);
• het Beleidsbesluit Binnenvisserij van 1999 met als doel de positie van de beroepsvisserij te verbeteren middels afspraken over het gebruik van de gehele visstand;
• het verplicht instellen van VBC's op de staatswateren met begeleiding van de Organisatie ter Verbetering van de Binnenvisserij (start in 2001);
• het aanpassen van de huurovereenkomsten voor de visserij op de staatswateren met de Bijzondere voorwaarden tot deelname aan de VBC en het maken van een visplan (2006).

Breed draagvlak

Er bestaat algemene overeenstemming dat het in de praktijk weinig VBC's is gelukt om in samenwerking met alle deelnemers tot een gezamenlijk visplan te komen. In haar brief van 4 juli schrijft de staatssecretaris dat zij geen voornemens heeft om visplannen wettelijk te gaan verplichten.

Uit de consultatie met vertegenwoordigers van de beroepsvisserij, de sportvisserij, het departement van Infrastructuur en Milieu, Rijkswaterstaat en de Unie van Waterschappen is gebleken dat daarvoor geen breed draagvlak is.

Verder heeft de staatssecretaris het kabinetsbeleid rond verlichting van de administratieve lastendruk meegewogen in haar voornemens.

De staatssecretaris wil wél wettelijk gaan verplichten dat beroeps- en sportvisserij periodiek informatie verstrekken over het onttrekken en uitzetten van vis. Uit de consultatie bleek dat hiervoor wel een breed draagvlak was. Met die informatie kan de waterbeheerder beoordelen of binnen het toetsingskader wordt gewerkt, en of het opstellen van een visplan noodzakelijk is.

Initiatief bij waterbeheerder

In haar brief geeft de staatssecretaris aan dat in de toekomst een visplan alleen noodzakelijk is als de waterbeheerder aangeeft dat de visserij een risico oplevert voor de zogenaamde doelen in het gebied. Dit zijn maatregelen om te voldoen aan de verplichtingen van de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) en andere bij de waterbeheerder ondergebrachte Europese verplichtingen.

De waterbeheerder zal dus het initiatief moeten nemen en moeten motiveren waarom een visplan voor het gebied noodzakelijk is.

De Combinatie van Beroepsvissers (CvB) is zeker positief over het voornemen van de staatssecretaris om de vangstregistratieplicht te verankeren in de visserijwet. Dit stelt de beroepsvissers en sportvissers per VBC-gebied in staat om deze gegevens te gebruiken om gezamenlijke afspraken over de visserij te maken.
Het gezamenlijk, in VBC-verband aanleveren van gegevens wil de staatssecretaris echter niet verplicht stellen middels de visserijwet. Daarom zullen beroepsvisserijbedrijven hun gegevens nu direct aan het ministerie kunnen leveren, vergelijkbaar met de aalvangstregistratie. Sportvissers zullen dit dan per vereniging kunnen doen.

Lusten wegen op tegen lasten

De CvB vindt visplannen vooral van belang om de visserij te kunnen optimaliseren. In haar visiedocument (Toekomstvisie Beroepsbinnenvisserij 2020) heeft de CvB aangegeven hier ver in te willen gaan in samenspraak met alle belanghebbenden.

De daaruit vloeiende lusten wegen volgens de CvB ruimschoots op tegen de administratieve lasten voor de visserij. De huidige ervaringen met gezamenlijk in VBC-verband tot stand gekomen visplannen laten dit zien. Lusten, niet alleen in termen van duurzame visserij op schubvis, maar ook in termen van goede relatie met de sportvisserij en de omgeving.

De CvB verwijst hierbij naar de gezamenlijke visplannen voor het Volkerak/Zoommeer en het Veerse Meer, maar ook naar het gezamenlijke visplan voor de Friese Boezem en het deelgebied Ketelmeer binnen de VBC IJsselplus.

Oproep: voortbouwen op goede ervaringen

Tot nu toe bestond er wel een visplanverplichting voor de wateren in eigendom van de staat. Daar waren sportvisserij en beroepsvisserij verplicht in VBC-verband een visplan aan te leveren, met daarin gegevens over uitzet en onttrekking van vis. Dit was in de huurovereenkomsten vastgelegd.
Volgens de nieuwe beleidsvoornemens zal de staatssecretaris deze visplanverplichting voor de staatswateren nu kunnen gaan intrekken.

CvB-voorzitter Jaap Geleijnse wil daarom een oproep doen aan de binnenvissers:
"Ik hoop dat beroepsvissers en sportvissers in VBC-gebieden waar het nu goed loopt, verder zullen voortbouwen op de afspraken die er onderling al liggen. De partijen in de andere gebieden roep ik op te leren van de positieve ervaringen van anderen en in gezamenlijkheid te gaan werken aan een verbetering van het visserijbeheer. De CvB zal haar uiterste best doen om de beroepsbinnenvisserij daarbij te ondersteunen."

Verder lezen:
Visie beroepsvissers op verduurzaming visserij en www.visstandbeheercommissie.nl