Terwijl ik deze column schrijf, buigen wijze mannen en één wijze vrouw zich over de toekomstsperspectieven voor de Nederlandse binnenvisserij. Onder leiding van Johan Remkes neemt deze commissie de binnenvisserij onder de loep. Dat er een toekomst is voor de binnenvisserij, daar twijfel ik niet aan, Maar hoe gaat deze eruitzien?

De binnenvisserij is zeker een van de oudste beroepen in Nederland. De eerste sporen van binnenvisserij in Nederland stammen uit circa 4500 v.Chr. Door de eeuwen heen hebben vele bekende wereldburgers zich met paling beziggehouden. Zo deed de Griekse filosoof Aristoteles rond 400 v.Chr. onderzoek naar paling. Carl Linnaeus promoveerde in 1735 aan de Universiteit van Harderwijk op de paling. En in 1884 deed de uitvinder van de microscoop Anthonie van Leeuwenhoek onderzoek naar paling. Van Leeuwenhoek komt uit een geslacht van bierbrouwers, maar het zal wel toeval zijn dat bierbrouwer Carlsberg  enkele decennia later het eerste serieuze palingonderzoek bekostigde.

In 1886 kostte het Palingoproer 25 levens en werd het palingtrekken verboden in onze hoofdstad – een van de eerste maatregelen op het palingfront. Lou de Palingboer was de bekendste palingvisser uit de vorige eeuw, maar hij sloeg door en ging de mensheid redden; een nobel maar kansloos streven en hij verdween van het podium des aandachts.

Links een viskubbe, gevlochten van wilgenteen. Werd circa 4000 v.Chr. gebruikt voor de palingvangst. Rechts een prehistorisch landschap, met binnenvissers die viskubbes gebruiken. Te zien in Scheepvaartmuseum Groningen.

De huidige binnenvisserij staat nog volop in de aandacht. Heel Nederland bemoeit zich met de paling en de binnenvisserij. Het is een moeilijke periode voor een sector die altijd zelf haar boontjes gedopt heeft. Het sluiten van de najaarsvisserij op schieraal en het vangstverbod op de grote rivieren dreunen nog na bij de vissers.

Maar is dat een reden om het vissershoofd te laten hangen? Nee, naast bedreigingen zijn er altijd kansen. Deze kansen liggen volgens de Commissie Toekomst Binnenvisserij vooral in aalbeheer, samenwerken, en in kennis.

Hoogste tijd dat aalbeheer nu echt een praktisch karakter gaat krijgen. Duizenden pagina’s zijn erover geschreven, maar dat is allemaal theorie. Dit heeft de Tweede Kamer doen besluiten om per motie van de VVD en de PVV – aangenomen met zeer grote meerderheid – het aalbeheer deels neer te leggen bij de binnenvisserijsector zelf.

Voor de binnenvissers is het helpen van schieraal over de dijk bij de aalverhakselende gemalen prioriteit geworden. Het is heel gemakkelijk aan te tonen dat er tot maximaal 146.000 kg aal vermalen wordt in de gemalen. Je zou denken dat allerlei 'groene wetten' de paling wel zouden beschermen. Maar met het redden van deze aal wordt geen haast gemaakt, de waterbeheerders geven niet thuis.

Een mooie taak voor de Commissie om dit onrecht recht te zetten. Zowel de beroeps- als de sportvisserij willen dit, en het liefst vóór het najaar. Een mooi voorbeeld van samenwerken, ook een speerpunt voor de ‘nieuwe’ binnenvisserij.

Het aanboren van de kennis die volop aanwezig is in de binnenvisserij, en die kennis benutten ten bate van alle partijen en de visstand, is hoogstnoodzakelijk in deze tijd van bezuinigingen.

Nu nog één landelijke sectororganisatie voor de binnenvisserij, en dan kan de nieuwe toekomst beginnen. Vol goede moed en perspectieven voor een van de oudste beroepen die ons land nog rijk is. Ik wens de Commissie Toekomst Binnenvisserij en haar medewerkers dan ook veel praktische wijsheid toe.

Aart van der Waal, beroepsvisser
14 mei 2012