Gebrek aan cijfers. Dat was de belangrijkste conclusie van de uitstekend geslaagde Aalinformatiedag van 7 juni. De aalproblematiek is gebaseerd op aannames en rekenmodellen en er zijn veel onzekerheden. Nou lees ik wel eens een modeblaadje van mijn oudste dochter. Daarin staan ook modellen en ze vertelde me dat er steeds meer 'plus-size' modellen gebruikt worden. Geen graatmagere modellen, maar meer aangedikte modellen prijzen tegenwoordig de laatste mode aan. Dit gebeurt bij de rekenmodellen inzake de paling ook. De gegevens worden aangedikt, waardoor er een inktzwart beeld ontstaat van de huidige palingstand.

Een voorbeeld van dit aandikken is de kreet van diverse organisaties dat het eten van een heerlijk broodje paling gelijkstaat aan het eten van een broodje panda! De motivering van deze zeer boude uitspraak is de aanname dat de paling en de panda even zeldzaam zijn en bijna zouden zijn uitgestorven. Grote lariekoek natuurlijk. Er slenteren naar schatting nog 1600 panda's in het wild al bamboe-etend rond, terwijl er jaarlijks alleen al een paar miljard glasalen de weg naar Europa en Afrika vinden. Het arme platteland van China zou gezegend zijn bij evenveel panda's als palingen. Geen hongersnoden meer en allemaal een mooie zwart-witte bontjas om de koude winter door te komen!

Het aalherstel heeft binnen Nederland 'smoel' gekregen binnen het Nederlands Aalmanagementplan. Er wordt als streefbeeld neergezet dat 5200 ton schieraal zou moeten uittrekken. Dat is een absurd hoog streefbeeld, vooral omdat tijdens de hoogtijdagen van de paling (in de jaren zeventig) de uittrek van schieraal uit geheel Europa pakweg 3000 ton bedroeg! Dat tonnage noemde ICES (de internationale organisatie van visserijonderzoekers) nog in 2007.

In het Aalmanagementplan komt in de 45 pagina's tekst dan ook maar liefst 122 maal de woorden 'schatting' en 'aanname' voor. In veel rapporten wordt gesteld dat de gehele Europese aalvangst gezakt is naar 5000 ton. Daarentegen meldt onderzoeksorganisatie LEI in zijn laatste rapport dat er in Europa nog 18.000 ton wordt gevangen. Huiskamervraag: wie vangt wat, en wat is waar?

Ik ben eens gaan neuzen in de lijsten van bedreigde diersoorten. Een dier dat op dezelfde lijst van bedreigde dieren staat als de paling, is de kameel. Dit mooie dubbelgebulte dier heeft mij op de een of andere manier altijd al gefascineerd − misschien de borstvoeding? Het sloffen door eindeloze zandvlakten is te vergelijken met de lange reis die de paling aflegt om te gaan paaien. Voor de rest heeft de paling juist water nodig, terwijl de kameel lang zonder water kan. Kameel is ook een gewild stukje vlees, tot aan Australië toe zijn de broodjes kameel te koop.

Een dier dat ook kamelen met smaak verorbert, is de aasgier. Aasgieren zijn lijkenvreters, met hun kraaloogjes wachten ze af tot de prooi verzwakt of dood is en dan slaan ze toe. Op het moment zijn er ook 'aasgieren' die om de binnenvisserij cirkelen en wachten om hun slag te slaan. Oh ja, de aasgier staat in tegenstelling tot de paling − waarvan de staat als kritiek wordt beoordeeld − wel op de lijst van uitstervende diersoorten. Net als de panda.

Wij vissermannen maken echter liever geen vergelijkingen en gaan uit van onze eigen kracht. En rekenen op het gezond verstand van een ieder die zich verdiept in het vraagstuk paling.

Aart van der Waal, beroepsvisser
23 september 2011